Ο έρωτας είναι ή αμοιβαία θυσιαστικός
ή σπαραγμός και ρήξη
ΞΕΡΟΥΜΕ τι θέλουμε στον έρωτα, μοιάζει να μην ξέρουμε τι μπορούμε. Θέλουμε: … Να μας αγαπάει απεριόριστα, δίχως υφέσεις, και να μας αγαπάει όπως είμαστε. Να αγαπάει και τα λάθη μας, τις αστοχίες και παραλείψεις μας. Να αγαπάει, όχι απλώς να ανέχεται, ακόμα και τη θωράκιση του εγώ μας.
Η λογική μας ορθή, η μονόδρομη φορά της την υπονομεύει. Σίγουρα, ο έρωτας του Άλλου είναι ο μόνος τρόπος για να συντριβεί η θωράκιση του δικού μου εγώ. Τα τείχη της αυτοάμυνας καταρρέουν από μόνα τους, όταν ο Άλλος με αποδέχεται δίχως αντιστάσεις δικής του θωράκισης. Όταν δεν σκοντάφτω ούτε στο δίκιο του, ούτε στη λογική του, ούτε στην εξυπνάδα του, ούτε στις αρετές του, ούτε στις ανάγκες του.
Η ερωτική απαίτηση δεν συμβιβάζεται με το μέτριο, το μερικό και αποσπασματικό. Στοχεύει στη ζωή, δηλαδή στην πληρότητα της σχέσης. Ο Άλλος να δίνει, προτού ζητήσουμε- να μην μας φέρει ούτε μια φορά στη θέση του ζήτουλα, να μην μας ταπεινώσει ποτέ για την ανάγκη η τη δίψα μας. Να είναι αυτός πάντα παράφορος, να κάνει πάντα αυτός το πρώτο βήμα, να μην είναι ποτέ κουρασμένος, θλιμμένος, αδιάφορος. Τα θέλουμε όλα αυτά, μα τα θέλει ο καθένας μας για τον εαυτό του. Και τα απαιτεί στο όνομα του έρωτα, για να καθίσει τον άλλον στο σκαμνί, να του επιτεθεί, να τον κατατροπώσει. Εσύ λες πως με αγαπάς; Που είναι λοιπόν η αγάπη σου;
Η ανθρώπινη φύση μας παίζει το παιχνίδι της ιδιοτέλειας με τον τρόπο της ζωής. Γι’ αυτό και σπουδάζουμε τον τρόπο της ζωής στην απάτη του έρωτα. Δεν υπάρχει έρωτας που να μην περνάει από φάσεις θυσιαστικής αυταπάρνησης και ολοκληρωτικής αυτοπροσφοράς. Φάσεις όντως ζωής, που γίνονται όπλα της φύσης για να κερδίσει τον Άλλον, να τον ιδιοποιηθεί, να τον κατέχει. Με αυτά τα όπλα περιχαρακώνει το δίκιο της, φτιάχνει ορμητήρια για να επιτεθεί, όταν ο Άλλος αρχίσει να αποκαλύπτεται στη δική του αυτονομία, στη δική του φυσική απαίτηση.
Ο έρωτας είναι ή αμοιβαία θυσιαστικός, ή σπαραγμός και ρήξη – συμβιβασμός δεν υπάρχει. Η συμβατική ανοχή δεν συντηρεί τον έρωτα, ούτε ο μαζοχισμός της καρτερίας. Ο συμβιβασμός είναι μόνο ανελπιστία. Αντίθετα, η ρήξη τρέφει την ελπίδα για ένα επόμενο θαύμα που θα διαρκέσει. Ο επόμενος Άλλος θα με αποδεχθεί δίχως κρατούμενα, θα με ερωτευθεί δίχως όρια. Γι’ αυτό χρειάζομαι τη ρήξη, βίαιη και ανυποχώρητη. Για να με αποκαταστήσει ακέραιον στην παρθενία της αναμονής. Κι όταν ο επόμενος Άλλος εμφανιστεί, το παιχνίδι ξαναρχίζει παγιδευμένο στα ίδια γρανάζια της αδυσώπητης φύσης μας.
Συχνά δεν έχει τελειώσει ο ένας «δεσμός», όταν αρχίζει ο πειραματισμός για τον επόμενο. Με ειλικρίνεια αναζήτησης – όχι για επιπόλαια παιχνίδια εφήμερων ικανοποιήσεων. Ποντάρω για τη ζωή, δεν γίνεται να παραιτηθώ. Έστω και με τη γεύση του ανέφικτου, προχωρώ στην επόμενη δοκιμή, με ανοιχτή και αιμάσσουσα την προηγούμενη ρήξη. Την χρειάζομαι αυτή τη ρήξη γι’ αυτό και την συντηρώ με αμείωτη επιθετικότητα. Πρέπει να φταίει οπωσδήποτε ο Άλλος που εγώ αρχίζω καινούργιους πειραματισμούς, αυτός πρέπει να έχει την ευθύνη, αλλιώς δεν δικαιώνονται οι πειραματισμοί μου. Η επιθετικότητα, η συντήρηση της ρήξης, μου προσπορίζει βεβαιότητες παρθενικής ετοιμότητας για την επόμενη απόπειρα «δεσμού».
Κάθε καινούργιο ερωτικό ξεκίνημα, και μια καινούργια ευφροσύνη αυταπάτης. Όλα μεταμορφώνονται και πάλι, η καθημερινότητα μοιάζει και πάλι γιορτή. Μοιάζει, γιατί από κάποια αδιόρατη γωνιά μορφάζει τώρα η πείρα του ανέφικτου. Όλα ξαναγίνονται ρίγος γιορτής, μα η γιορτή δεν είναι πια έκπληξη, είναι τέντωμα αναμονής. Πόσο θα αντέξει ο καινούργιος Άλλος να είναι «συνοδός μου και θεός μου», πόσο θα κρατήσει η γιορτή πάνω στο τεντωμένο σχοινί. Κι όταν η ένταση σπάσει και πάλι, και γίνει ο έρωτας άλλη μια φορά αντιδικία για το δίκιο μου και το δίκιο σου, για το φταίξιμό σου και την οδύνη μου, τότε μια ακόμα φυγή σε καινούργια ερωτική σχέση θα δώσει και πάλι την ελπίδα, πως όλα μπορούν αυτή τη φορά να είναι μόνιμα και αμετάθετα. Σισύφεια σταύρωση στον πόθο της ζωής.
Επιδόσεις Σισύφων, βασανισμοί παραλλαγών σε μιαν ατέρμονη διαδοχή από καινούργια πάντοτε ερωτικά ξεκινήματα. Οι άνθρωποι σταματάμε τη ζωή στην ψευδαίσθηση, κλείνουμε πεισματικά τα μάτια μπροστά στην πραγματικότητα. Δεν τολμάμε να δούμε στον έρωτα την εγωκεντρική απάτη, την πλανερή ψευδαίσθηση.
Άραγε, μπορεί να υπάρξουν δυό άνθρωποι που θα φυλάξουν το δώρο του έρωτα με καθημερινή ταπεινή προσπάθεια να αναιρεθεί ο αδυσώπητος τρόπος της φύσης; Είναι δυνατό να υπάρξουν ερωτευμένοι δυό άνθρωποι, που ζώντας τη μέθη της γιορτής θα συνυπολογίζουν κάθε στιγμή την απάτη της φύσης. Υπάρχουν άραγε περιθώρια να διαρκεί το θαύμα της ερωτικής έκπληξης με καθημερινή άσκηση αυταπάρνησης και αυτοπροσφοράς;
Χρήστος Γιανναράς, Σχόλιο στο Άσμα Ασμάτων NOTES DE PASSAGE
