Όταν δύο άνθρωποι πρωτοσυναντιούνται, οι καρδιές τους καίνε από τη φλόγα του πάθους. Ύστερα από λίγο καιρό, η φωτιά χαμηλώνει και μένει έτσι. Συνεχίζουν να αγαπούν ο ένας τον άλλο, αλλά με διαφορετικό τρόπο – ζεστά και σταθερά.
Σύμφωνα με την «τριγωνική θεωρία της αγάπης» η αγάπη συντίθεται από τα διακριτά συστατικά της εγγύτητας, του πάθους και της δέσμευσης. Εγγύτητα είναι η ζεστασιά που νιώθουμε για έναν άλλο άνθρωπο, η οποία πηγάζει από αισθήματα οικειότητας και συνδεσιμότητας. Σχετίζεται με την επιθυμία να δίνουμε και να παίρνουμε συναισθηματική υποστήριξη, καθώς και να μοιραζόμαστε τις πιο μύχιες σκέψεις και εμπειρίες μας με τον άλλο.
Το πάθος, το δεύτερο συστατικό, αναφέρεται στα έντονα ρομαντικά αισθήματα και στη σεξουαλική επιθυμία που νιώθουμε για τον άλλο. …
Η δέσμευση, το τρίτο συστατικό της αγάπης, προϋποθέτει λήψη αποφάσεων. Μια βραχυχρόνια απόφαση αφορά το εάν αγαπάμε ή όχι τον σύντροφό μας, ενώ η μακροχρόνια απόφαση αφορά την πρόθεσή μας να διατηρήσουμε τη σχέση μας όχι μόνο στα εύκολα αλλά και στα δύσκολα. Πολλές γυναίκες ανέφεραν ότι η δέσμευση είναι για τις ίδιες απαραίτητο συστατικό της αγάπης.
Ο Sternberg έχει αναγνωρίσει επτά «είδη αγάπης», βάσει των διαφορετικών συνδυασμών εγγύτητας, πάθους και δέσμευσης σε μια σχέση. Λόγου χάριν, στην «κενή αγάπη» υπάρχει δέσμευση, αλλά όχι εγγύτητα και πάθος. Αφορά τα ζευγάρια που βλέπουμε στα εστιατόρια να τρώνε σιωπηλά-αγαπούν ο ένας τον άλλο κυρίως από μια αίσθηση καθήκοντος ή λόγω έλλειψης εναλλακτικών επιλογών.
Η «άφρων αγάπη» χαρακτηρίζεται από πάθος και δέσμευση, αλλά όχι από εγγύτητα. Εδώ υπάρχει η ανεμοζάλη της ερωτοτροπίας και η φωτιά που καίει δυνατά στην αρχή, και κατόπιν αρχίζει να αργοσβήνει, καθώς ο ένας ή και οι δύο σύντροφοι καταλήγουν στη θλιβερή διαπίστωση ότι – πέρα ίσως από το σεξ – δεν έχουν τίποτα κοινό μεταξύ τους.
Η «αγάπη συμπάθειας» έχει εγγύτητα, αλλά όχι πάθος και δέσμευση, και, όπως υπονοεί το όνομα, χαρακτηρίζει μια στενή φιλία. Το αντίθετο της, ο έρωτας που χαρακτηρίζεται από πάθος και εγγύτητα, αλλά όχι από δέσμευση, είναι αυτό που ο Sternberg θεωρεί «ρομαντική αγάπη». Η «άφρων αγάπη» έχει πάθος, αλλά όχι εγγύτητα και δέσμευση.
.Η «συντροφική αγάπη» περιλαμβάνει εγγύτητα και δέσμευση, αλλά υστερεί σε πάθος- είναι ο συνήθης τύπος στις μακροχρόνιες σχέσεις, στις οποίες η σεξουαλική επιθυμία μπορεί να ξεθωριάσει με τον χρόνο και την οικειότητα.
Φυσικά, το έβδομο και τελευταίο είδος αγάπης που περιέγραψε ο Sternberg είναι το αποκορύφωμα, η «ολοκληρωμένη αγάπη» – ο τέλειος συνδυασμός εγγύτητας, πάθους και δέσμευσης. Λίγα ζευγάρια που παραμένουν μαζί για μακρύ χρόνο βιώνουν μια «ολοκληρωμένη αγάπη». Στις περισσότερες σχέσεις, τα επίπεδα εγγύτητας, πάθους και δέσμευσης διακυμαίνονται με τον χρόνο και τις συγκυρίες. Επομένως, δεν είναι ασυνήθιστο για ένα ζευγάρι να γευτεί αρκετά από τα διαφορετικά αυτά είδη αγάπης στη διάρκεια της σχέσης τους.
Πέρα από όλα τα υπέροχα συναισθήματα που ξυπνά η περιπαθής αγάπη – ευφορία, ενθουσιασμό, πλήρωση, μπορεί επίσης να προκαλέσει και έντονη συναισθηματική αναστάτωση. Οι ερωτευμένοι συχνά αναφέρουν ότι βιώνουν αισθήματα άγχους, κατάθλιψης και απελπισίας όταν δεν βρίσκονται μαζί με τα αγαπημένα τους πρόσωπα – ακόμη και όταν τα αποχωρίζονται για σχετικά μικρά διαστήματα. Περνούν ώρες ολόκληρες έχοντας τα στη σκέψη τους, θυμίζοντας σχεδόν ασθενείς με ψυχαναγκαστική – καταναγκαστική διαταραχή – οι οποίοι αδυνατούν να απαλλαγούν από τις έμμονες ιδέες τους.
Τι σχέση έχουν η αγάπη και το σεξ
…Η απάντηση, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης μας, είναι: εξαιρετικά στενή. Όταν ρωτήσαμε γυναίκες να μας πουν τους λόγους για τους οποίους έκαναν σεξ; στις δέκα πρώτες απαντήσεις με τη μεγαλύτερη συχνότητα συμπεριλαμβάνονταν και οι δηλώσεις: «ήθελα να του εκφράσω την αγάπη μου» και «συνειδητοποίησα ότι ήμουν ερωτευμένη». Οι γυναίκες έδωσαν επίσης πολλές προσωπικές μαρτυρίες σχετικά με το πώς έχουν χρησιμοποιήσει το σεξ για να εισπράξουν αγάπη…
Παρόλο που πολλές γυναίκες δεν απαιτούν ή δεν επιζητούν την αγάπη πριν κάνουν σεξ, οι γυναίκας, σε γενικές γραμμές, πιστεύουν περισσότερο απ’ ό,τι οι άνδρες ότι το σεξ θα έπρεπε να συνοδεύεται με αγάπη.
Η σχέση σεξ και συναισθηματικού δεσίματος
Πολλές γυναίκες έκαναν σεξ για να δώσουν ή να πάρουν αγάπη, πολλές άλλες έκαναν σεξ για να προσφέρουν ή να δεχτούν ένα αίσθημα συναισθηματικής σύνδεσης. Είπαν ότι επιθυμούσαν «τη συναισθηματική εγγύτητα» και ήθελαν να «επικοινωνήσουν σε ένα βαθύτερο επίπεδο», να αισθανθούν «συνδεδεμένες με το άλλο πρόσωπο», «να ενισχύσουν τον συναισθηματικό δεσμό μέσα από τη σεξουαλική πράξη» και «να γίνουν ένα με τον άλλο».
Άλλες γυναίκες περιέγραψαν πανομοιότυπες ουσιαστικά εμπειρίες. Ανέφεραν ότι όταν η σχέση τους δεν πήγαινε καλά και συνευρίσκονταν σεξουαλικά με τον σύντροφο τους προκειμένου να δεθούν συναισθηματικά, αυτό κατά κανόνα δεν λειτουργούσε, συχνά, μάλιστα, είχε το αντίθετο αποτέλεσμα, καθώς με τον τρόπο αυτό ο ένας ή και οι δύο έβλεπαν πλέον καθαρά πόσο είχαν απομακρυνθεί συναισθηματικά (αλλά και σωματικά) μεταξύ τους.
Η αγάπη και το συναισθηματικό δέσιμο αποσοβούν κάθε αίσθημα μοναξιάς και κατάθλιψης και μπορούν να κάνουν ένα άτομο να νιώσει ότι ανήκει σε μια ομάδα, ή ότι αποτελεί το ήμισυ από ένα τέλειο όλον.
Όταν το φιλί δεν είναι απλώς φιλί
Ένας από τους λόγους που οι γυναίκες έκαναν σεξ ήταν πάρα πολύ απλός: Ο άνθρωπος αυτός φιλούσε ωραία. Το γιατί όμως ένα φιλί μπορεί να εξωθήσει μια γυναίκα στη σεξουαλική επαφή αποδεικνύεται αρκετά περίπλοκο. Ιδωμένο από τη σκοπιά της επιστήμης που μελετά τη συμπεριφορά των πρωτευόντων, το φιλί είναι μια παράξενη πράξη. Εκτός από τους πυγμαίους χιμπαντζήδες (μπονόμπο), φαίνεται πως οι άνθρωποι είναι τα μόνα πρωτεύοντα που ασπάζονται το ένα το άλλο. Τα ανθρώπινα χείλη έχουν αισθητικούς υποδοχείς σε μεγάλη πυκνότητα, πολύ μεγαλύτερη απ’ ό,τι συναντάται στις περισσότερες άλλες περιοχές του σώματος, στο φιλί όμως συμμετέχουν και η γλώσσα, η μύτη και τα μάγουλα. Κατά κανόνα, ένα φιλί μεταφέρει πληροφορίες στον εγκέφαλο μέσω όλων σχεδόν των αισθήσεων – από τις οποίες η αφή, η όσφρηση και η γεύση είναι οι κυριότερες, αλλά ας μην παραβλέπουμε εντελώς την όραση (χυμώδη χείλη) και την ακοή (βογγητά).
Μια μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα φιλιά επιφέρουν πτώση των επιπέδων κορτιζόλης, μιας ορμόνης του στρες, πράγμα που υποδηλώνει μείωση του άγχους. Η ανταλλαγή φιλιών μεταφέρει επίσης πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση της υγείας των ατόμων, καθώς η άσχημη αναπνοή μπορεί να είναι σημάδι ασθένειας ή κακής υγείας. Επιπλέον, οι γυναίκες φαίνεται ότι χρησιμοποιούν το φιλί ως λυδία λίθο, που τους αποκαλύπτει αν θα πρέπει να προχωρήσουν στο επόμενο στάδιο και να ολοκληρώσουν σεξουαλικά τη σχέση. Ως προς αυτό, η ανταλλαγή φιλιών δείχνει να είναι πιο σημαντική για τις γυναίκες από ό,τι για τους άνδρες. Τα φιλιά δεν παρέχουν μονάχα ζωτικές πληροφορίες για τον σύντροφο, αλλά μπορούν επίσης να αυξήσουν τη σεξουαλική διέγερση, τα αισθήματα ευφορίας και την αίσθηση συναισθηματικής εγγύτητας.
Εν ολίγοις, τα φιλιά δίνουν πληροφορίες στη γυναίκα για το αν πρέπει να προχωρήσει στο σεξουαλικό επίπεδο, υπαινίσσονται το αν κάποιος είναι καλός εραστής, φανερώνουν την υγεία και τη γενετική συμβατότητα των ατόμων και αποτελούν βαρόμετρο για την ποιότητα της σχέσης.
Πηγή: CINDY MESTON και DAVID BUSS
Εκδόσεις ΚΑΤΟΠΤΡΟ
